Cannabis sativa (kenevir) bitkisinin kök, gövde, lif ve yaprak kısımlarının antioksidan aktivitelerinin tespit edilmesi

Abstract

Kenevir bitkisi antik çağlardan beri dünyamızın farklı yerleşim yerlerindeki insan topluluklarınca başta besin, ilaç ve giysi olmak üzere farklı amaçlar için kullanılmıştır. Bu çalışmada modern biyoanalitik yöntemler ile kenevir bitkisinin (Cannabis sativa) farklı kısımlarının antioksidan aktivitelerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu kapsamda kenevir bitkisinin (Cannabis sativa) kök, gövde, lif, tohum ve yaprak kısımlarının etanol ekstreleri hazırlanarak in vitro antioksidan yöntemlerinde kullanılmıştır. Bitkinin antioksidan aktivitelerini belirlemek için ABTS, DPPH, FRAP ve CUPRAC yöntemleri yapılmıştır. ABTS ve DPPH yöntemleri ile kenevir bitkisi farklı kısımların radikal giderme miktarları çalışılmıştır. FRAP ve CUPRAC yöntemleri ile de bitkinin indirgeme kapasiteleri belirlenmiştir. Yapılan çalışmalarda standart olarak kullanılan antioksidanlar BHT, askorbik asit (C vitamini) ve α-tokoferol (E vitamini) ile kenevir bitkisine ait kök, gövde, lif ve yaprak kısımlarının sonuçları ile mukayese edilmiştir. ABTS yöntemi sonuçlarına göre kenevir bitkisinin lif kısmı ekstresinin standart antioksidanların ekstrelerine yakın miktarda katyon radikal giderme aktivitesi etkisi gösterdiği bulunmuştur. Diğer ekstrelerin ise kayda değer oranda ABTS katyon radikali giderme aktivitesi göstermediği belirlenmiştir. DPPH serbest radikal giderme yönteminde ise kenevir bitkisinin kök-gövde, lif, tohum ve yaprak kısımlarının iyi derecede antioksidan etki göstermedikleri belirlenmiştir. FRAP metodunda da kenevir bitkisinin sadece lif kısmı ekstrelerinin artan konsantrasyon miktarı ile absorbans değerinin yükseldiği dolayısıyla ferrik iyonları indirgeme gücüne sahip olduğu saptanmıştır. CUPRAC metodunda da kenevir bitkisinin cuprik iyonları indirgeme aktiviteleri konsantrasyona bağlı olarak genel olarak artmıştır. Sonuç olarak bitkinin bütün kısımları ele alındığında kenevir bitkisinin (Cannabis sativa) orta düzeyde antioksidan özellikler sergilediği sonucuna varılmıştır.