KÖK NEDEN ANALİZİNİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARINDAKİ ROLÜ

Abstract

İş sağlığı ve güvenliği multidisipliner bir bilim dalı olduğu için kapsamlı çalışmalar içermektedir. O yüzden uygulamaların bir bütün halinde yapılması önem arz etmektedir. Bu çalışmada amaç iş sağlığı ve güvenliğinde kullanılan kök neden analizine dikkat çekmek ve bir iş kazası olayı üzerinden değerlendirmektir. İş kazaları çalışma sahalarında istenmeyen olaylar olarak değerlendirildiği için alınması gereken tedbirler bir ekip çalışmasına ihtiyaç duymaktadır. Ekip çalışması gereği hazırlanması gerekli görülen uygulamalardan bir tanesi de Kök Neden Analizidir. Bu analiz yapılırken başvurulan soru tipi “Neden?” sorusudur. Kök neden analizi, bir sorunun nedenlerini ortaya çıkarmayı ve bir daha yaşanmaması için ortadan kaldırmayı amaçlayan bir “sebep temelli” analiz şeklidir. İş kazalarının temel nedenini görme imkânı sağlar ve ortadan kaldırılması için değerlendirmeyi yapan ekibe adres göstermektedir. Nitel araştırma metodu çerçevesinde yapılan araştırmada Kök Neden Analizinin kullanılmasıyla belli yöntemler kullanılmış ve belirli bir sorunu çözmeyi içeren bir problem çözme süreci ele alınmıştır. Değerlendirme kapsamında doğrudan neden(ler), sebep olan nedenler ve kök nedenler listelenmiştir. Analizler çoğu zaman karmaşık olabilir, dolayısıyla büyük miktarda veriye bakmanız gerekebilir. Burada göz önünde bulundurulması gereken temel soru, süreç boyunca temel neden analizinin hangi soruyu yanıtlamaya çalıştığı hususudur. O yüzden ihtiyaç duyulabilen nicel veriler nadirdir. Örnek olarak, iş kazası ve meslek hastalıkları istatistikleri verilebilir. Literatür araştırmalarının sonucunda pek çok bilim dalının bu tekniği benimsediği ve kullandığı söylenebilir. Bu da kök neden analizi tekniğinin halen birçok alanda kullanılabildiği ve çalışmalarda etkin olduğunu vurgulamaktadır. Bu çalışmadan da anlaşıldığı gibi bu alanlardan biri de iş sağlığı ve güvenliği çalışma alanıdır. Kök neden analizi, iş güvenliği kapsamında tehlikelerin ve risklerin kök nedenlerinin belirlenmesinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmanın dikkate alınması, iş sağlığı ve güvenliği alanında kök neden analizinin her İSG profesyoneli tarafından yapılması tüm iş güvenliği paydaşlarına önerilmektedir.