G20 Ülkelerinin Enflasyona ve Faiz Oranına İlişkin Politika ve Literatür Örnekleri

Abstract

Ülkelerin ekonomiye dair problemleri dile getirilirken pek çok makro ekonomik gösterge kullanılmaktadır. Haliyle ülkeler arasındaki ekonomik gelişmişliğe ilişkin kıyaslamalar da bu göstergeler kanıt gösterilerek ve kullanılarak yapılmaktadır. Söz konusu makro ekonomik göstergelerden en önemlileri ve en çok kullanılanları enflasyon oranı ve faiz oranıdır. Bununla beraber, enflasyon oranı ve faiz oranı değişkenlerinin birbiriyle korelasyon içinde olması, para politikası yürütücüleri tarafından ikili bir şekilde dikkate alınıyor olmaları, bu iki değişkenin önemini açıkça ortaya koymaktadır. Ayrıca, literatür incelendiğinde, bazı ülkelerde söz konusu iki değişken arasındaki nedensellik ilişkisinin de önemli bir tartışma konusu olması da söz konusudur. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı dünyanın görece gelişmiş 20 ülkesi olarak görülen G20 ülkelerinde enflasyon ve faiz oranı arasındaki nedensellik ilişkisine ilişkin belli politika ve literatür örneklerinin incelenmesidir. Enflasyon ve faiz oranına ilişkin politika örnekleri incelendiğinde, öncelikle ülkelerin hedeflenen enflasyonun gerçekleştirilmesine dayalı olarak para politikalarını şekillendirdiği görülmektedir. Özellikle Covid-19 pandemisi ve Ukrayna-Rusya Savaşı sonrasında küresel çapta ortaya çıkan arz kaynaklı sıkıntılar ve oluşan yüksek enflasyon oranları, ülkelerin politika faiz oranlarını yükseltmelerini zorunlu hale getirmiştir. Pandemi öncesi ekonomik durgunluğun hâkim olduğu, negatif faiz oranlarını tartışan Avrupa ülkeleri ve ABD dahi aşama aşama faiz oranlarında artışa gitmiş, bu ülkelerin faiz oranları son yıllarda görülmemiş düzeylere ulaşmıştır. Konuya ilişkin literatür incelendiğinde, ülkelerde ağırlıklı olarak enflasyon oranlarının faiz oranlarının belirleyicisi olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, kimi ülkelerde faiz oranının enflasyon üzerinde belirleyici olduğu veya iki değişken arasında çift yönlü nedensellik olduğu da görülmektedir.