DÖVÜŞ SPORCULARININ ÖFKE İFADE TARZLARININ İNCELENMESİ

Abstract

Doğal bir duygu olan öfke, kontrol edilemediği durumlarda ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Sporcular açısından değerlendirildiğinde öfke kontrolü sadece ruh sağlığı açısından değil, aynı zamanda sportif performans ve başarı anlamında da son derece önemlidir. Özellikle dövüş sporlarının yapısı gereği öfke kontrolü çok daha önemlidir. Dolayısıyla, bu araştırmanın amacı dövüş sporcularının öfke ifade tarzlarını cinsiyet, vücut kütle indeksi (VKİ), eğitim durumu ve spor deneyim açısından incelemektir. Kesitsel tipteki bu araştırmanın örneklemini 18-25 yaşları arasındaki 116 amatör boks, kickboks ve taekwondo sporcuları oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği” ve katılımcıların demografik bilgilerinin sorgulandığı bir form kullanılmıştır. Araştırma kapsamında toplanan verilerin istatistiksel analizinde IBM SPSS 25.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Verilerin normallik analizleri Shaphiro-Wilks testi ile sınandıktan sonra verilerin normal dağılım göstermedikleri tespit edildiğinden ikili karşılaştırmalarda Mann-Whitney U testi, ikiden fazla bağımsız değişkenin karşılaştırmasında ise Kruskal-Wallis H testi kullanılmıştır. Gruplar arasındaki farkı tespit etmek için de pos-hoc testleri uygulandı. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda dövüş sporcularında öfke ifade tarzlarının sporcuların cinsiyet, VKİ, eğitim durumu, spor deneyim ve spor branşına göre (boks, kickboks ve taekwondo) değişiklik gösterdiği ortaya konulmuştur. Sporcuların eğitim durumunun öfke ifade tarzları üzerinde herhangi bir etkisi yokken, taekwondo branşında erkek sporcuların öfke düzeylerinin kadın sporculardan daha yüksek olduğu ve spor deneyim arttıkça öfkeyi kontrol etme düzeyinin arttığı, boksta ise VKİ arttıkça öfkeyi içte tutma ve dışa vurma tarzlarının arttığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak cinsiyet, VKİ ve spor deneyim gibi faktörlerin dövüş sporcularının öfke ifade tarzları üzerinde etkili olduğu söylenebilir.